آشنایی با ماشین آلات راه‌سازی (غلتک ها-کمپکتور)

0

آشنایی با ماشین آلات راهسازی (غلتک ها-کمپکتور)

متراکم کننده ها

مهمترین مسئله در راهسازی میزان دانسیته ومقاومت لایه های راه میباشد این مقادیر باید درحد مطلوب باشد تاسطوح مختلف جاده دراثرتنش های وارده ناشی ازعبوربارتغییرشکل نداده وبتواند تحمل جذب وانتقال باررا ازلایه های بالاتر به پایین تر داشته باشد براین منظورباید لایه های مختلف راه را تاحد قابل قبولی متراکم نمودتراکم عبارتست ازازدیاد دانسیته خاک ازطریق نزدیک کردن ذرات و دانه های خاک به یکدیگر که معمولا با خارج کردن هوا ازفضاهای خالی بین ذرات خاک انجام میگیرد متراکم کردن خاک باعث اضافه شدن مقاومت خاک کم شدن قابلیت تغییر حجم کم شدن قابلیت نفوذ پذیری خاک میگردد میزان تراکم پذیری خاک به دانسیته اولیه خاک خواص شیمیایی وفیزیکی خاک ( نظیرتوزیع دانه بندی چسبندگی وغیره ) درصد رطوبت نوع ومیزان نیروی متراکم کننده دارد.

تراکم عبارت است از ازدیاد دانسیته خاک از طریق نزدیکتر کردن ذرات ودانه های خاک به یکدیگر. این عمل معمولاً با خارج کردن هوا از فضاهای خالی بین ذرات خاک انجام میگرد. عمل اضافه کردن دانسیته خاک در اثر تخلیه آب موجود درآن تحکیم اصطلاح می شود. تحکیم در طول ماهها وسالها انجام می شود در صورتی که عمل تراکم را می توان درعرض مدت زمان کوتاهی صورت داد.

لیست زیر انواع اصلی ماشینهایی هستند که جهت تراکم درعملیات ساختمانی بکار می روند. بعضی متراکم کنندها ترکیبی از ماشین آلات زیر می باشند:

۱- غلتکهای پاچه بزی

۲- غلتکهای شبکه ای

۳- متراکم کنندهای ارتعاشی (لرزنده)

۴- غلتکهای فولادی صاف

۵- غلتکهای پنوماتیک

۶- غلتکهای کفشک دار

غلتک های پاچه بزی :

مناسب ترین غلتک جهت متراکم نمودن خاکهای ریز دانه حاوی رس ولای غلتکهای پاچه بزی هستند.این غلتکها که بین ۳ تا ۱۸ تن وزن دارند ومی توانند فشاری بین ۷ تا ۵۶ کیلوگرم بر سانتی مترمربع برزمین وارد نمایند.ضخامتی که با این غلتکها قابل تراکم می باشد بستگی به بارهای غلتک دارد که بین ۱۵ تا ۳۰ سانتی متر هستند،سرعت حرکت این نوع غلتکها که اکثراً با یدک کشیده می شوند۸ تا ۱۶ کیلومتر درساعت می باشند که درهنگام متراکم نمودن خارها درخاک فرو رفته از پائین تا بالا باعث تراکم خاک شده و زمانی که خارها دیگر درخاک فرو نروند نشاندهنده آن است که لایه خاک متراکم شده است.نوع دیگری از غلتکهای پاچه بزی موجود هستند که خارهای پهن داشته و به غلتک پاچه فیلی معروف می باشند. ازآنها جهت متراکم نمودن وتثبیت خاک استفاده می شوند.نمونه ای دیگری ازغلتکهای پاچه بزی غلتکهای مشبک می باشندکه به جای خار دارای یک شبکه فلزی هستند که از میله های فلزی به قطر ۳تا ۴ سانتی متر تشکیل شده اند. این میله ها قادرند با فشار قابل توجه ای که به زمین وارد می کنند سنگها را شکسته ویا خورده سنگها را به درون زمین فرو برده و توده ای توپر و متراکم به وجود آورند.

غلتک پاچه بزی دارای استوانهای مجهز به تعدادی پایه های بیرون آمده است واین پایه ها که به پاچه بزی موسومند به عمل تراکم کمک میکنند. وجه تسمیه پاچه بزی این است که عمل کوباندن این غلتک شبیه اثری است که یک گله گوسفند یا بز بر روی زمین بر جای میگذارند. انواع پاچه در اندازه ها واشکال مختلف موجود هستند. این غلتک عمل تراکم را با استفاده از فشار استاتیک و همچنین کنترل انجام میدهد . این غلتک در ضمن تقریباً عمل ضربه ای هم انجام میدهد، اما در هنگام وارد شدن به زمین و خارج شدن از آن، دانه های خاک را تغییر مکان داده سطح زمین را می درد. این غلتکها معمولاً دارای چندین استوانه بوده وبه صورت جفتی هم بکار می روند. مقدار فشار تماس با مساحت سطح پایه ها و وزن غلتک تغییر می کند. بعضی از انواع غلتکهای پاچه بزی بصورت ضربه ای هم کار کرده و تواتر ضربه ها تقریباً به حد غلتکهای لرزنده میرسد. این نوع غلتکها با سرعت بیش از ۱۵ کیلومتر در ساعت می توانند فعالیت نمایند.

غلتک های صاف – چرخ فولادی :

این نوع غلتکها هنوز هم به طور وسیع درعملیات ساختمانی به کار میروند این غلتکها جهت متراکم نمودن سطح آسفالت جاده ها مورد استفاده قرار میگیرد این نوع غلتکها دارای انواع متفاوتی هستند که متداول ترین آنها عبارتنداز: غلتک سه چرخ ( دومحوری ) غلتک دومحوری تاندم و غلتک سه محوری تاندم.

غلتکهای پنوماتیک در انواع مختلف موجودند انواع اصلی آن عبارتند از غلتک چند چرخ و غلتک پنوماتیک سنگین. ازغلتکهای پنوماتیک سنگین در تراکم لایه های ضخیم خاک به میزان زیاد استفاده میشود. غلتکهای چند چرخ معمولاً برای انجام کارهای پایانی روی خاک و سطوح آسفالتی بکار میرود. نوع نیروی متراکم کننده در این ماشینها بیشتر وزن ماشین و کنترل میباشد .

این نوع غلتکها شبیه پاچه بزی بوده  فقط بجای پایه های پاچه بزی صفحات نسبتاً بزرگتر فولادی بر روی استوانه غلتک سوار شده اند. این نوع غلتکها درحین عمل تراکم اختلال کمتری درسطح خاک ایجاد مینمایند. تمام چهار نوع نیروی متراکم کننده در این نوع غلتک زنی موثر است .

 غلتک های چرخ لاستیکی :

 این غلتک ها مسطح بوده وقوانین اعمال فشاردرمورد تراکم خاکهای  زیرسطح درباره آنها صادق است بعضی ازاین غلتکها خود محرک بوده وبعضی دیگر ممکن است توسط ماشین آلات دیگر کشیده شوند.

غلتکهای پنوماتیک دردونوع اصلی غلتک چند چرخ وغلتک پنوماتیک سنگین موجود میباشند ازغلتک های سنگین پنوماتیک درمتراکم کردن لایه های ضخیم خاک استفاده میشود غلتکهای چند چرخ برای انجام کارهای پایانی و سطوح آسفالت و خاکریز سدها استفاده میشود.

 بولدوزرهای متراکم کننده :

این بولدوزهای دارای چرخهای فلزی با زائده های پاچه بزی هستند به طوری که می توانند درزمان هل دادن خاک های سست خاکهای زیرین را متراکم کنند لازم به تذکر است که این ماشین های صرفا برای متراکم نمودن خاک به کارنمی روند بلکه درموارد خاصی مانند توده کردن خاکهای سست درضمن انجام کار مسیر راه را بازکرده و کار راحت تر انجام میگیرد کلیه مشخصات تراکتورها و غلتکهای پاچه بزی برای این ماشین صادق است.

 کمپکتور های دستی :

غلتکهای لرزنده در اندازه های مختلف از غلتک کوچک دستی با صفحه فلزی لرزان گرفته تا غلتکهای بزرگ خودرو که دارای استوانه های صاف یا پاچه بزی میباشند،موجود میباشد. بسیاری از انواع این نوع غلتکها دارای تواتر ودامنه نوسان قابل تنظیم میباشند تا عمل تراکم به دلخواه انجام پذیرد. این نوع غلتکها در حین کوبیدن خاک مقداری از رطوبت خاک را نیز کم میکنند که این عمل در مورد تراکم خاکهای مرطوب مزیتی محسوب میشود . نیروی متراکم کننده غلتکهای لرزنده اساساً در نتیجه ارتعاش و وزن استاتیکی غلتک میباشند .

در واقع در پروژه های راهسازی در مکان هایی که قادر به استفاده از ماشین الات سنگین جهت تراکم نباشیم از کمپکتور های دستی استفاده میکنیم . بعنوان مثال در نوار حفاری های با عرض کم و یا پیاده رو ها و … ، لذا میزان تراکم در این نوع عملیات به صد در صد نمی رسد.

انتخاب نوع وسیله 

وقتی یک پروژه تراکم خاک مورد مطالعه است، اول لازم است نوع غلتکی را تعیین نمود که قادر است در حداقل زمان و با مخارج منطقی، تراکم مورد نظر را در نوع خاک مورد بحث ایجاد نماید. این انتخاب اولیه به طور کلی تابع نوع خاک و شرایط خاک می باشد .

آشنایی با ماشین آلات راهسازی (غلتک ها-کمپکتور)

متراکم کننده ها

مهمترین مسئله در راهسازی میزان دانسیته ومقاومت لایه های راه میباشد این مقادیر باید درحد مطلوب باشد تاسطوح مختلف جاده دراثرتنش های وارده ناشی ازعبوربارتغییرشکل نداده وبتواند تحمل جذب وانتقال باررا ازلایه های بالاتر به پایین تر داشته باشد براین منظورباید لایه های مختلف راه را تاحد قابل قبولی متراکم نمودتراکم عبارتست ازازدیاد دانسیته خاک ازطریق نزدیک کردن ذرات و دانه های خاک به یکدیگر که معمولا با خارج کردن هوا ازفضاهای خالی بین ذرات خاک انجام میگیرد متراکم کردن خاک باعث اضافه شدن مقاومت خاک کم شدن قابلیت تغییر حجم کم شدن قابلیت نفوذ پذیری خاک میگردد میزان تراکم پذیری خاک به دانسیته اولیه خاک خواص شیمیایی وفیزیکی خاک ( نظیرتوزیع دانه بندی چسبندگی وغیره ) درصد رطوبت نوع ومیزان نیروی متراکم کننده دارد.

تراکم عبارت است از ازدیاد دانسیته خاک از طریق نزدیکتر کردن ذرات ودانه های خاک به یکدیگر. این عمل معمولاً با خارج کردن هوا از فضاهای خالی بین ذرات خاک انجام میگرد. عمل اضافه کردن دانسیته خاک در اثر تخلیه آب موجود درآن تحکیم اصطلاح می شود. تحکیم در طول ماهها وسالها انجام می شود در صورتی که عمل تراکم را می توان درعرض مدت زمان کوتاهی صورت داد.

لیست زیر انواع اصلی ماشینهایی هستند که جهت تراکم درعملیات ساختمانی بکار می روند. بعضی متراکم کنندها ترکیبی از ماشین آلات زیر می باشند:

۱- غلتکهای پاچه بزی

۲- غلتکهای شبکه ای

۳- متراکم کنندهای ارتعاشی (لرزنده)

۴- غلتکهای فولادی صاف

۵- غلتکهای پنوماتیک

۶- غلتکهای کفشک دار

غلتک های پاچه بزی :

مناسب ترین غلتک جهت متراکم نمودن خاکهای ریز دانه حاوی رس ولای غلتکهای پاچه بزی هستند.این غلتکها که بین ۳ تا ۱۸ تن وزن دارند ومی توانند فشاری بین ۷ تا ۵۶ کیلوگرم بر سانتی مترمربع برزمین وارد نمایند.ضخامتی که با این غلتکها قابل تراکم می باشد بستگی به بارهای غلتک دارد که بین ۱۵ تا ۳۰ سانتی متر هستند،سرعت حرکت این نوع غلتکها که اکثراً با یدک کشیده می شوند۸ تا ۱۶ کیلومتر درساعت می باشند که درهنگام متراکم نمودن خارها درخاک فرو رفته از پائین تا بالا باعث تراکم خاک شده و زمانی که خارها دیگر درخاک فرو نروند نشاندهنده آن است که لایه خاک متراکم شده است.نوع دیگری از غلتکهای پاچه بزی موجود هستند که خارهای پهن داشته و به غلتک پاچه فیلی معروف می باشند. ازآنها جهت متراکم نمودن وتثبیت خاک استفاده می شوند.نمونه ای دیگری ازغلتکهای پاچه بزی غلتکهای مشبک می باشندکه به جای خار دارای یک شبکه فلزی هستند که از میله های فلزی به قطر ۳تا ۴ سانتی متر تشکیل شده اند. این میله ها قادرند با فشار قابل توجه ای که به زمین وارد می کنند سنگها را شکسته ویا خورده سنگها را به درون زمین فرو برده و توده ای توپر و متراکم به وجود آورند.

غلتک پاچه بزی دارای استوانهای مجهز به تعدادی پایه های بیرون آمده است واین پایه ها که به پاچه بزی موسومند به عمل تراکم کمک میکنند. وجه تسمیه پاچه بزی این است که عمل کوباندن این غلتک شبیه اثری است که یک گله گوسفند یا بز بر روی زمین بر جای میگذارند. انواع پاچه در اندازه ها واشکال مختلف موجود هستند. این غلتک عمل تراکم را با استفاده از فشار استاتیک و همچنین کنترل انجام میدهد . این غلتک در ضمن تقریباً عمل ضربه ای هم انجام میدهد، اما در هنگام وارد شدن به زمین و خارج شدن از آن، دانه های خاک را تغییر مکان داده سطح زمین را می درد. این غلتکها معمولاً دارای چندین استوانه بوده وبه صورت جفتی هم بکار می روند. مقدار فشار تماس با مساحت سطح پایه ها و وزن غلتک تغییر می کند. بعضی از انواع غلتکهای پاچه بزی بصورت ضربه ای هم کار کرده و تواتر ضربه ها تقریباً به حد غلتکهای لرزنده میرسد. این نوع غلتکها با سرعت بیش از ۱۵ کیلومتر در ساعت می توانند فعالیت نمایند.

غلتک های صاف – چرخ فولادی :

این نوع غلتکها هنوز هم به طور وسیع درعملیات ساختمانی به کار میروند این غلتکها جهت متراکم نمودن سطح آسفالت جاده ها مورد استفاده قرار میگیرد این نوع غلتکها دارای انواع متفاوتی هستند که متداول ترین آنها عبارتنداز: غلتک سه چرخ ( دومحوری ) غلتک دومحوری تاندم و غلتک سه محوری تاندم.

غلتکهای پنوماتیک در انواع مختلف موجودند انواع اصلی آن عبارتند از غلتک چند چرخ و غلتک پنوماتیک سنگین. ازغلتکهای پنوماتیک سنگین در تراکم لایه های ضخیم خاک به میزان زیاد استفاده میشود. غلتکهای چند چرخ معمولاً برای انجام کارهای پایانی روی خاک و سطوح آسفالتی بکار میرود. نوع نیروی متراکم کننده در این ماشینها بیشتر وزن ماشین و کنترل میباشد .

این نوع غلتکها شبیه پاچه بزی بوده  فقط بجای پایه های پاچه بزی صفحات نسبتاً بزرگتر فولادی بر روی استوانه غلتک سوار شده اند. این نوع غلتکها درحین عمل تراکم اختلال کمتری درسطح خاک ایجاد مینمایند. تمام چهار نوع نیروی متراکم کننده در این نوع غلتک زنی موثر است .

غلتک های چرخ لاستیکی :

 این غلتک ها مسطح بوده وقوانین اعمال فشاردرمورد تراکم خاکهای  زیرسطح درباره آنها صادق است بعضی ازاین غلتکها خود محرک بوده وبعضی دیگر ممکن است توسط ماشین آلات دیگر کشیده شوند.

غلتکهای پنوماتیک دردونوع اصلی غلتک چند چرخ وغلتک پنوماتیک سنگین موجود میباشند ازغلتک های سنگین پنوماتیک درمتراکم کردن لایه های ضخیم خاک استفاده میشود غلتکهای چند چرخ برای انجام کارهای پایانی و سطوح آسفالت و خاکریز سدها استفاده میشود.

  بولدوزرهای متراکم کننده :

این بولدوزهای دارای چرخهای فلزی با زائده های پاچه بزی هستند به طوری که می توانند درزمان هل دادن خاک های سست خاکهای زیرین را متراکم کنند لازم به تذکر است که این ماشین های صرفا برای متراکم نمودن خاک به کارنمی روند بلکه درموارد خاصی مانند توده کردن خاکهای سست درضمن انجام کار مسیر راه را بازکرده و کار راحت تر انجام میگیرد کلیه مشخصات تراکتورها و غلتکهای پاچه بزی برای این ماشین صادق است.

 کمپکتور های دستی :

غلتکهای لرزنده در اندازه های مختلف از غلتک کوچک دستی با صفحه فلزی لرزان گرفته تا غلتکهای بزرگ خودرو که دارای استوانه های صاف یا پاچه بزی میباشند،موجود میباشد. بسیاری از انواع این نوع غلتکها دارای تواتر ودامنه نوسان قابل تنظیم میباشند تا عمل تراکم به دلخواه انجام پذیرد. این نوع غلتکها در حین کوبیدن خاک مقداری از رطوبت خاک را نیز کم میکنند که این عمل در مورد تراکم خاکهای مرطوب مزیتی محسوب میشود . نیروی متراکم کننده غلتکهای لرزنده اساساً در نتیجه ارتعاش و وزن استاتیکی غلتک میباشند .

در واقع در پروژه های راهسازی در مکان هایی که قادر به استفاده از ماشین الات سنگین جهت تراکم نباشیم از کمپکتور های دستی استفاده میکنیم . بعنوان مثال در نوار حفاری های با عرض کم و یا پیاده رو ها و … ، لذا میزان تراکم در این نوع عملیات به صد در صد نمی رسد.

انتخاب نوع وسیله 

وقتی یک پروژه تراکم خاک مورد مطالعه است، اول لازم است نوع غلتکی را تعیین نمود که قادر است در حداقل زمان و با مخارج منطقی، تراکم مورد نظر را در نوع خاک مورد بحث ایجاد نماید. این انتخاب اولیه به طور کلی تابع نوع خاک و شرایط خاک می باشد.

.

.Home-icon3

.

.

Geotechnics-AdverMine-AdverGIS and RS-AdverMaterials-Adver

 

 
0

Leave a Reply

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.